Sjamans, Waterspirits & Little Demons

De Loneley Planet zegt over lokale overheidsspionnen in Myanmar: "at some point of your trip you may be followed by local authorities, though few visitors ever realise it."

Zoals ik al zei was Yangon (Rangoon) de hoofdstad tot 2007. Totdat de huidige regeringleider een helder moment kreeg en om religieuze redenen een compleet nieuwe hoofdstad (Naw Piy Day) uit de grond liet stampen in het midden van het land. Volgens de LP een hypermoderne stad en tot vorig jaar niet voor toeristen toegankelijk. Maar nu het ook voor toeristen toegankelijk is leek het me wel interessant om er een kijkje te nemen. Eenmaal in Naw Piy Daw bleek dat alle vervoer naar m'n volgende stad vanuit de verschillende bushaltes al waren uitverkocht dus werd ik door een knul op een scootertje naar het treinstation gebracht. Reden we over uitgestorven 4-baanswegen, langs spiksplinternieuwe spiegelgebouwen en de modernste kastelen van huizen (leeg, niemand woont nml hier.). Maar toen ik een fotootje wilde maken, raadde mijn bestuurder het toch ten strengste af...In Myanmar houden ze er namelijk niet van als overheidsbouwwerken (gebouwen, bruggen etc etc) op de plaat vastgelegd worden. Eenmaal op het treinstation kocht ik een ticket en werd ik richting het perron begeleid. Maar toen ik, wachtend op m'n trein, effe ging rondstruinen met m'n camera werd ik prompt aangesproken. Hops, ik mocht in een cabine plaatsnemen en dacht..."dit is het moment dat ik ondervraagd wordt en mijn camera aan diggelen gesmeten wordt aangezien ik een foto had gemaakt." En ondanks het feit dat de overheidsbeamten alleen maar vriendelijk vroegen hoe het met me ging en ze af en toe hun fles wiskey (!) van onder de tafel vandaan haalden kan ik je zeggen dat ik me NIET op m'n gemak voelde! Mijn trein werd na een poos omgeroepen en ik werd op de trein gezet. Bij de volgende stop bleek de overheidsbeamte ook nog eens op mijn trein te zitten......houden ze me nog steeds in de gaten? Niet dat ze toeristen iets doen, maar ze mogen domweg niet in 'restricted areas' of gevoelige gebieden komen. Dit zijn meestal gebieden waar er rebellen actief zijn, waar er onrust is of waar er een ravage is achtergelaten door de cycloon in 2008. Komt je er als toerist, dan wordt je op de bus gezet richting toeristisch gebied. En ondanks het feit dat de hoofdstad sinds kort toegankelijk is voor toeristen voelde het niet erg welkom aan!

Trouwens, zelfs in toeristisch gebied als Yangon kreeg ik op mijn voorlaatste dag toch weer soort van 'speciale aandacht'. Myanmar kent namelijk twee verboden tijdschriften: Newsweek en The Economist. Maar deze worden in sommige stalletjes verkocht en buitenlanders kunnen ze natuurlijk gerust aanschaffen. En zeker toen ik zag dat 4 stalletjes naast elkaar deze twee tijdschriften verkochten leek het me prima The Economist te kopen. Het stalletje had de toepasselijke naam 'Open Eyes' (foto Open Eyes)...hahaha, hoe treffend. En ze verkochten George Orwell Burmese Days. Op mijn vraag of ze 'Animal Farm' of '1984' verkochten moest de verkoper ontkennend reageren (I wonder why..:-). waarschijnlijk verboden aangezien de boeken over dictatuur gaan). Maar eenmaal aan de toonbank werd ik toch aan de tand gevoeld. Ik werd in het Burmees aangesproken om te controleren of ik geen lokale was die dit stukje 'Sodom' kocht (lijk ik dan zoveel op hun?). En eenmaal buiten was er een moneychanger (kerel die dollars wisselt en je oplicht waar je bij staat) die niet gediend was van mijn opmerking om maar een ander op te gaan lichten. Nou bleek dat deze kerel daarna op een afstand van 10 meter achter me aan bleef lopen! Veranderde ik van richting, deed ie dat ook stiekem. Stopte ik, stopte hij ook (op 10 meter afstand). Ik kan zeggen dat op dat moment ik dus wel dacht...."zo zien die vermeende spionnen er dus uit!" Anyway, spion of niet:....."Taxi!"....en linea recta naar mijn guesthouse!!

Alhoewel het natuurlijk geen prettig gevoel is, wordt er in principe geen poot uitgestoken naar buitenlanders. Hooguit worden die even gevolgd of gevraagd hoe en wat (of gezegd dat hier toch echt geen foto's gemaakt mogen worden :-) ). Kom je aan een buitenlander dan krijg je te maken met ambassades etc. En dit soort landen willen geen internationale aandacht. Sterker nog....buitenlanders worden hier juist in de watten gelegd. Treinkaartje kopen? "Kom maar mee" zeggen ze dan. En huppekee...we worden langs de lange rij geleid en mogen in het kantoor het kaartje kopen zonder te hoeven te wachten. En de overheid zorgt ervoor dat de treinen altijd kaartjes over hebben voor toeristen, waar prive-busbedrijven de kaartjes natuurlijk aan de eerste die komt verkopen. Myanmar's deuren staan dus wagenwijd open voor toeristen, ondanks de op-4-na-laatste plek in de Index voor Democratie (163 v/d 167). http://graphics.eiu.com/PDF/Democracy_Index_2010_web.pdf -> blz 8

Halverwege mijn reis in Myanmar (Yangon - Naw Piy Daw - Mandalay e.o. - Bagan) was het tijd voor Inley Lake. Een groot meer van max. 4 meter diep, waar de vissers hun roeispaan met hun been bedienen en het akkerland op water drijft. Mijn bezoek aan Inley Lake zou min of meer gelijk vallen met Burmees Nieuwjaar. In Nederland krijgen we met nieuwjaar een dagje vrij en schieten we een vuurpijl af. Nou, in Myanmar wordt het Burmees Nieuwjaar met een 7-daags (!) waterfestival gevierd (foto rooster). In deze periode is er weinig tot geen openbaar vervoer, dus om dit makkelijk te overbruggen heb ik vanaf de 12de een 3-daagse trek genomen met gids en 3 anderen (UK, FRA) van Kalaw naar Inley Lake. De eerste dag stond een bezoek aan de lokale Sjaman op het programma (foto Sjaman), een krassige 80-jarige man die onder de tattoo's zat. Maar hij was nog meer onder de indruk van de 'sleeve' die de Engelsman had. In Myanmar kiezen namelijk in traditionele gezinnen de ouders of medicijnmannen leuke tattoos (meestal VELEN) voor de zoons ter bescherming tegen geesten. En vervolgens mag de Sjaman of de dorpsoudste deze zetten. Ik zie het al voor me, dan m'n pa enkele tattoo's voor me uitkiest en ze dan ook nog eens persoonlijk met wat bamboe-stokjes en twijgen zet. De rest van de 3-daagse trek was met overnachtingen in een dorp en monasterie leuk en gezellig, maar het landschap was de eerste 2 dagen eerlijk gezegd niet echt bijzonder (foto's trek). Wel was het weer terug naar het aloude (wat ik noem) 'Aapjes kijken' in een dierentuin. Wij komen als ontwikkelde westerling lekker langs om te kijken hoe onontwikkeld de mensen in de dorpen zijn! Met geplaatst schuldgevoel doe ik eraan mee en het lijkt alsof de 'inboorlingen' het prima vinden als wij foto's maken van hun 'savage-ness'. Maar ach....van de andere kant maken zij zo een aardig zakcentje. Alleen kan ik je wel verzekeren dat omgekeerd ik me beledigd zou voelen als er weer eens een toerist langskwam om te kijken hoe onontwikkeld ik ben! Maar misschien heb ik, zonder dat ik me ervan bewust ben, ook gewoon een groot complex net als m'n mede-Anti's. Enfin, op de derde dag van de trek begon het, precies zoals voorspelt door onze gids, klokslag 15:15 keihard te stormen. De Watergod komt namelijk op de eerste dag v/d waterfestival naar beneden....EN HOE! In alle vormen die hij maar kon bedenken!! 2 uur lang stormde het met zelfs hagelstenen zo groot als hazelnoten! (foto's storm). Nadat ie flink had huisgehouden keerde hij terug naar zijn hok en voeren we per boot naar Inley Lake om de volgende dagen het waterfestival te beleven. En wat bleek......onze Boze Watergod had enkele DEMONEN achtergelaten op aarde in de vorm van kinderen (en volwassenen!) die je nat gooien met emmers water (foto's demons). Helaas reed geen OV tijdens het 7-daags festival dus was ik na enkele dagen Inley Lake genoodzaakt om een vliegtuig te nemen. Je kan je voorstellen dat, met alle exportboycots tegen Myanmar, ik wel even twee keer moest nadenken over de veiligheid van vliegen hier. Maar het was een splinternieuwe ATR (Franse makelij) met nieuw interieur en alles erop en eraan. Je kon zien dat de eigenaar veel geld in deze nieuwe maatschappij (Air KBZ vliegt sinds 1 maart) had gestoken en dus voelde het wel goed aan. Per vliegtuig vervolgde ik m'n trip naar Yangon om vervolgens een bus te pakken naar het zuiden. Ook daar trouwens zelfde verhaal met water!!! Bij het nemen van de bus werd ons gezegd: "neem maar plaats op het dak (met zn 10-nen), dan wordt je minder nat." Nou...we hebben het gevoeld! De mensen staan midden op straat om de auto's tot stilstand te dwingen en spuiten met brandslangen of gooien volle emmers water in de cabine en op het dak!! Zelfs IJS- en IJSKOUD water werd genadeloos over ons heen gegooid!!! (Ze gooien grote blokken ijs in een ton met water en halen daar emmers water uit - foto's waterfestival).

Eenmaal aangekomen in het zuiden (Golden Rock & Mawlamyine - foto's) heb ik enkele pagode's bezichtigd die de boeddhisten als pelgrimsoorden beschouwen. Deze gebieden zijn een beetje less travelled by foreigners en hier waren juist de buitenlanders de bezienswaardigheden! Lokalen staren naar je alsof je haar in brand staat of vragen je of jij met hun op de foto wilt....hahah. Na Mawlamlyine, een slaperig stadje aan de rivier omgeven door prachtige jungle en moeras was het tijd om terug te gaan naar Yangon. En nog steeds gooit het waterfestival roet in het eten -> GEEN BUS de komende dagen. Dus moest ik deze keer een 10-urige trein nemen. Wel door prachtig landschap moet ik zeggen (foto's Monstate). Tijdens de reis vochten het landschap, Cesaria Evorah en Paolo Coelho om mijn vervoering. Maar de kadans van de trein won het gevecht om mijn aandacht. De sporen hier zijn namelijk 100 jaar geleden door de Britten (lees: hun 'hulpjes' Indiers & Chinezen. Voor de sociologen -> de oorspronkelijke 'coolies' ) aangelegd en sindsdien nauwelijks onderhouden (foto spoor). Deze zijn dan ook zo scheef dat zelfs een orthodontist ervan zou schrikken! Gevolg ervan is dat er regelmatig een trein ontspoort. Wat dat betreft kan je echt beter een vliegtuig nemen in Myanmar....Het klinkt bijna niet te geloven, maar in het vliegtuig is het zowieso een stuk beter geregeld qua 'beenruimte'. Net als in Nederland is er in de trein per rij plaats voor 8 man. Nou, hier waren er 16 in mijn rij....11 zaten op de banken en 5 op de grond, o.a. op m'n voeten! En mijn buurman spuugde zo nu en dan slijm met stukjes Betelnoten (net als i/d Filippijnen kauwen ze hier op die rode noten) uit het raam, waarbij de halve lading terug mijn gezicht in waaide...Echt schoon zijn ze hier dus niet. En als ik in de trein klaar ben met mijn maaltijd en ik de conducteur netjes vraag waar ik mijn folie weg kan gooien pakt hij het prompt uit mijn hand en gooit het zo uit het raam! "Hop...opgeruimd staat netjes" zie ik hem denken. Zo jammer, maar gezien de taferelen geen wonder dat je in Myanmar op sommige plekken letterlijk door een vuilnisbelt loopt! (foto Mawlaymine) Hier kunnen de Napolitanen nog inspiratie opdoen!

Eenmaal in Yangon aangekomen was het nog 3 daagjes bijkomen. En sinds Yangon ben ik mijn beste vriend van de afgelopen 5,5 maand kwijt: mijn MP3-player!!! Achtergelaten in een internetcafe en sindsdien spoorloos! Erg jammer, maar van de andere kant misschien ook weer een teken dat het tijd is om huiswaarts te keren. Ik betrapt mezelf er zowiezo op dat ik mij steeds vaker de vraag stel: "Is it going to be good to be back home???" Ach, inmiddels ben ik toch al aardig onderweg. Ik ben nu in Dubai, na Bangkok mijn tweede tussenstop. Ik zal hier enkele dagen verblijven voordat ik doorvlieg naar Amsterdam....effe uitblussen van een 'vermoeiende' reis....nou ja, uitblussen??? Meer daarover in mijn volgende blog (very soon)! So stay tuned!


@ Wietske: Gefeliciteerd met je bday
@ allen: Alsnog een happy easter, bon pasku, vrolijk paasfeest mensen!